آیا درخت پالونیا مهاجم و کاشت آن غیرقانونی است؟

آنچه می خوانید...

آیا درخت پالونیا مهاجم و کاشت آن غیرقانونی است؟

تماس با کارشناسان سایت استارت وی

واردات گیاهــان خارجی، یکی از معضلات بزرگ تنوع زیســتی در ایران و جهان است. اگرچه جابجایی گیاهــان و جانــوران در دنیــا قدمتی به انــدازه تاریخ مهاجرت های انســانی دارد، ولی با گســترش راحت جابجایی در دنیــا و تمایل انســانها در بهره مندی از داشــته های دیگران، این روند در قرن هجدم تا اواسط قرن بیســتم، شــتاب گرفت. اما دیری نگذشــت که دانشــمندان و دولتها پی بردند کــه این جابجایی ها خسارتهای بسیار هنگفتی برای کشاورزی و محیط زیست دارد. این خسارتها اغلب ناشی از مهاجم شدن گونه های خارجی و خسارت به زیست بوم هایی است که میلیونها سال با آن مکان سازش پیدا کردهاند. چراکه گونه های وارداتی دشــمن طبیعی ندارند و در صورت داشتن زیســتگاه مناسب خیلی سریع تکثیر می شوند.

آسیب ناشــی از گونه های خارجی در دو کشور آمریکا و استرالیا، ملموس تر بود بطوریکه خسارت سالیانه گونه های مهاجم در آمریکا در جنگل کاری، کشاورزی و ماهیگیری بالغ بر 120 میلیارد دلار (یعنی ســه برابر درآمد ساالنه عادی و غیر تحریمی نفت ایران) است. از اینرو، بسیاری از کشورها برنامه های سختگیرانه درمــورد گونه های مهاجم و وارداتــی دارند.

 هر گونه خارجی که وارد کشور می شود باید از مراجع رسمی و قانونی مجوز دریافت کند و فرد وارد کننده باید هدف از واردات آن را مشخص کرده و تضمین های الزم قانونی را در عــدم ورود گیاه به محیط طبیعی بدهد.

گمرک آمریکا برای بذرهایی که وارد کشــور میشــود مجوز قانونی میخواهد و در اداره پست، بذرهای فاقد مجوز یا برگردانده میشوند یا با اشعه، قوه رویشی آنها تخریب میشود.

در کشور استرالیا نیز برای به حداقل رساندن شانس ورود گونه های خارجی، ورود با کفش کتانی به آن کشور ممنوع است.

در کشــور ما نیز گرچه، قوانین خوبی برای حفظ تنوع زیستی تصویب شده، ولی به دلیل قانون شکنی عده ای سودجو و عدم مقاومت سازمانهای مسئول در مقابل فشار سنگینی که گاهی منتفعین بهانه وارد میکنند باعث شــده، ورود بی رویه گونه های بیگانه گیاهی و جانوری، خســارتهای ســنگینی به تنوع زیستی کشــور وارد آورد. نمونه های بارز این واردات، ماهــی مهاجم تیالپیا، ســرخس آزوال و ســنبل آبی به محیط های آبی کشــور و گیاه کهــور آمریکایی در جنوب کشــور است.

خوشــبختانه دو اتفاق میمون در روز درختکاری اسفند ســال گذشته با تذکر مقام رهبری درمورد نهال های مضر و ســخنان روشنگرانه آقای دکتر عبدلی در جلسه دیدار با ریاست قوه قضائیه در تاریخ 22 تیر 1398 و قول آقای رئیسی در برخورد با صاحبان قدرت و ثروت، این امید را تقویت کرده تا بتوان به استناد قانون مانع کسانی شد که کشور را بدون ورود نیروی نظامی در اختیار متجاوزان خارجی قرار میدهند. خطــر ورود گونه های خارجی صدها برابر خطر ورود فرهنگهای خارجی است، چراکه طبیعت بیگناه هیچ دفاعی در مقابل گونه های مهاجم و آفات بیگانه ندارد. یک نمونه بارز آن آفتی است که توانست بخش عمده شمشادهای ما را نابود کند.

چگونه پالونیا وارد ایران شد؟

درمــورد درخت چینی پالونیا که یک عضو هیئت علمی سابق دانشــکده منابع طبیعی گرگان آن را وارد ایران کرده و یک مربی آن را ترویج داده است، هیچکدام از قوانین کشور رعایت نشده است. این افراد بدون آنکه ارزیابی ریسک ورود یک گیاه خارجی را انجام دهند و از سازمانهای مسئول مجوز الزم را بگیرند، به کاشت آن مبادرت و با ایجاد سروصدای زیاد آنها را در مقابل کار انجام شــده قرار داده و بــا بهانه هایی مانند کمک به تولید و منافع اقتصادی مخالفان را مرعوب میکنند.

آنچه تأسف آور است نسبت این گروه با دانشگاه، علمی بــودن ورود پالونیا را در اذهان متبــادر میکند، بدون آنکه سوال شــود که چگونه دانشگاه گرگان با وجود مخالفتهای اعضای هیئت علمی متعدد آن، به عنوان پرچمدار کاشت این گیاه خارجی مطرح شده است.

اتفاقاً باسابقه ترین اســتادان این دانشگاه مخالف این کشت هستند.

پالونیا در استان گلستان

استان گلستان مهد تنوع زیســتی ایران است و از جمله استانهایی است که به دلیل تخریب منابع طبیعی همیشه از سیل آســیب دیده است. چنین دانشگاهی باید در خط مقدم ایستادگی در مقابل مخربان محیط زیست و حفظ تنوع زیستی باشد، ولی امروز پرچمدار پالونیاکاری شده است. چنین پرچمداری شبه علمی باعث شده است که به دلیل رشد سریع آن، تبلیغ بیش از اندازهای درمورد پالونیا در رسانه ها و فضای مجازی راه بیفتد و به آن حتی »درخت پولساز« لقب داده اند.

این درحالیســت که از چــوب بی کیفیت این درخت عمدتا برای تهیه تابوت در دنیا استفاده میشود.

وقتی رپرتاژ آگهی تبلیغ پالونیا را در سیما در ساعات پربیننده دیدم، از خود ســوال کردم درحالیکه هر ثانیه تبلیغ در تلویزیون 2 تا 5 میلیون تومان است، آیا این رپرتاژها از جایی حمایت مالی شده است؟

 چگونه رسانه ملی تبلیغ کاشت یک گیاه غیر قانونی را انجام میدهد درحالیکه کمتر ارگانی برای آموزشهای محیط زیستی میتواند آنتــن تلویزیون را بخرد. بدون شــک این رکوردی در تاریخ ایران اســت که مروجین یک گیــاه غیربومی، علی رغــم تاکید مقــام رهبری در ممانعت از کاشــت نهال های مضر توانســته اند، رسانه ملی را همراستای اقدامات خود کنند.

مخالفت مراکز تحقیقاتی با کاشت پالونیا

اخیرا موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع هم طی نامه شماره 19/2 /1398 به سازمان پدافند غیر عامل کشور به دلیل مصرف بالای آب و خطراتی که باعث طغیان آفات میشــود، کاشــت این گونه را به صالح ندانســته است. سازمان حفظ نباتات هم با کاشت آن مخالف است و طبق گفت و گویی که با یکی از مدیران آن ســازمان داشتم از فشــارها و بی اخلاقی هایی که با آنها شده اســت حکایت میکرد.

حامیان این گیاه با بهانه هایی مانند اینکه کاشــت این گیاه سریع الرشد میتواند به حفظ جنگلها کمک کند و در شــرایط اقتصادی سخت این روزهای کشور منبع درآمد سرشار برای کشت کنندگان آن باشد، ســعی در پنهان کردن اقدام غیرقانونی خود و خسارتهایی دارند که گسترش این گیاه در آینده، طبیعت کشور و منابع آبی ما را تهدید خواهد کرد.

آیا درخت پالونیا مهاجم است؟

اگرچه شدت مهاجم شــدگی آن از گیاهانی مانند کهور آمریکایی کمتر اســت، ولی گزارشات متعدد از مناطق مختلف دنیا مانند آمریکا، اتریش و جزایر قناری حاکی از تهاجم آن دارد.

 بر اســاس پایگاه اطلاعاتی گونه های مهاجم، گونه tomentosa. P به سرعت در خاکهای فقیر، زمینها و معادن رها شــده، حاشیه راه آهن و جاده، شیبهای تند و آبراهه ها استقرار پیدا کرده و یک مهاجم خشــن اســت. هر درخت پالونیا میتواند 21 میلیون بذر سبک و کاغذی تولید کند که در هر جایی میتوانند پخش و رشــد کند.

فرانز اسل از دانشــگاه وین در مقالهای در مجله معتبر پرســلیا تحت عنوان »زینتی یا مضر« در مورد ســابقه مهاجم شدن پالونیا در اتریش مینویســد: »این درخت ابتدا در دهه 1960 وارد وین شــد، سپس تعداد مکانهای رشــد خودرو به151 مکان رســید. تعداد مکانهای یافت شــده گیاه ارتباط نزدیکی با زمــان ورود به آن منطقه دارد. بیشتر مکانهایی که درخت استقرار پیدا کرده اســت، مناطقی با ارتفاع کم و گرم زیر 450 متر از ســطح دریاســت.

درخت پالونیا در جمعیتهای کوچک با کمتر از 10 فرد دیده میشود و به عنوان گیاه پیشــرو در مناطق تخریبشده شهری رشد میکنند.

با توجه به تغییرات اقلیمی در آینده امکان توســعه این درخت خارج از محدوده فعلی وجود دارد.

تجربیاتی که از رفتار این درخت در آمریکا به دســت آمده، نشان میدهــد این درخت زیســتگاه خود را بعــد از مدتی به رویشگاه های طبیعی و حاشیه جنگل باز میکند«.

با توجــه به اکولوژی و رفتــار غیرقابل پیش بینی این درخت در کشــورهای مختلف، بزرگترین خطر مهاجم شدگی آن در جنگلهای شمال است.

مهاجم بــودن آن در ایــران در تجربه عملی، توســط همکار دانشگاهی نگارنده آقای دکتر شاکری، به تجربه دیده شده اســت.

نامبرده بعد از مشکلاتی که این درخت در مزرعه شــخصی اش ایجاد کــرد تصمیم به حذف آن میگیرد و حتی برای حــذف فیزیکی آن وقتی که روشهای فیزیکی معمول موفق نشــد، با بلدوزر هم نتوانســت آن را حذف کند.

رویشــگاه طبیعی پالونیا به مناطق جنگلی شمال کشور بســیار شبیه است و لذا ریســک مهاجم شدگی آن بســیار بالاست.

آنچه مبلغین این گیاه ادعا میکنند که در 20 ســال گذشته مهاجم شدگی آن در ایران دیده نشده است، مبنای علمی ندارد. رفتار گیاه مهاجم بسیار شبیه ویروس ایدز است.

دوره خفتگی این ویــروس در افراد مختلف متفاوت است. اینکه در ایســتگاهی در گرگان مهاجمشدگی دیده نشــده است، دلیلی بر آن نیســت که در جاهای دیگر مهاجم نشود. ضمن آنکه راستی آزمایی این ادعا توسط محققان مستقل و نه منتفعین باید صورت گیرد.

مهاجم شدگی رابطه مستقیمی با قدرت رقابت در به دست آوردن منابع غذایی و آب و توانایی تکثیر رویشی و زایشی دارد.

به نظر شما آیا درخت پالونیا مهاجم و کاشت آن غیرقانونی است؟

پیشنهاد به مطالعه:
آموزش کاشت درخت پالونیا
تسهیلات کاشت درخت پالونیا
طرح توجیهی کاشت درخت پالونیا

5/5 - (1 امتیاز)

تماس با کارشناسان سایت استارت وی

اگر زمان مناسبی برای برقراری تماس نیست، فرم زیر را پر کنید. در فرصت مناسب با شما تماس می گیریم.

طرح های توجیهی آماده و قابل دانلود